Sultan II. Abdülhamid'in 25. Cülus Hediyeleri - Ayşe Oğuz

• Türk Osmanlı saray mimarisinin son örneği olan Yıldız Sarayı, Sultan III. Selim ( 1789-1807) tarafından annesi Mihrişah Sultan için yaptırılmış olmakla birlikte, Sarayda asıl düzenleme Sultan II. Abdülhamid'in 1876 yılında rahta geçişiyle başlamış ve Yıldız Saray-' Hümâyûnü olarak adlandırılan bu mekân Osmanlı Devleti'nin ana saray yani idari ve yaşam merkezi olarak kullanılmıştır. Bu dönemde saray, padişahın özel yaşamına ait mekânlarla birlikte, resmi görevlilere tahsis edilen binaları, tamirhane, marangozhane gibi atölyeleri ve tiyatro, müze, kitaplık gibi kültür ve sanat yapılarını da kapsamaktadır. Sultan II. Abdülhamid, bayanılar ve özel günlerde Dolmabahçe Sarayı'na gitmek ve senede bir kez Topkapı Sarayı'nı ziyaret etmek dışında, Yıldız Sarayı'ndan saltanatı boyunca ayrılmamıştır. Bunun nurunda da iktidarının gücünü ulusal ve uluslararası kamuoyuna duyurmak için selam törenlerini geleneksel olarak düzenlenen alelade törenler olmaktan çıkarıp büyük merasimlere dönüştürmüştür. "Sultan II. Abdülhamid'in 25. Cülûs Hediyeleri Sergisinin konusunu oluşturan cülüs törenleri, Padişahın tahta çıkışının sene-i devriyesi için düzenlenirdi. Sultan II. Abdülhamid'in tahra çıkışının 25. yılı ( 1901 tarihi) için de İstanbul'da büyük törenler düzenlenmiş, Avrupalı çağdaş hanedanlıklarda olduğu gibi büyük seremonilerle kutlanması devlet protokolüne yeni bir düzen getirmiştir, Bu kapsamda yapılan törenlerde; ulusal ve uluslararası temsilciliklerde kabuller, şenlikler yapılmış, ziyafetler verilmiştin Yerli ve yabancı devler adamlarından, hanedan üyelerinden, esnaftan, gayrimüslim cemaatlerden, Sultan II. Abdülhamid'e hediyeler sunulmuş, ülkenin dört bir yanında gerçekleştirilen imar faaliyetleri ile kamu binaları, camiler, okullar, saat kuleleri yaptırılmış ya da tamir ettirilmiştir. Bununla birlikte halka cülûsiyeler dağıtılmış, vergi borçları silinmiş, cezalar affedilmiştir. 25. Yıl Cülus törenleri siyasi, sosyal ve ekonomik sonuçları ile birlikte tüm dünyada geniş yankı uyandırmış, Sultan II. Abdülhamid'in ve Osmanlı İmparatorluğu'nun gücü, bir kez daha ulusal ve uluslararası platformda onaylanmıştır. Bakanlığımız himayesinde ve Bakanlığımıza ait tarihi mekanlarında, Yıldız Saray Vakfı işbirliğiyle gerçekleştirilen "Sultan II. Abdülhamid'in 25. Cülûs Hediyeleri Sergisi” Sultan tahttan indirildikten sonra, döneminde oluşturulan komisyonlar vasıtası ile çeşitli kurumlara dağıtılan eserlerin, tarihsel gerçekliğine uygun olarak orijinal mekân olan Yıldız Sarayı'nda sergilenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Sergide Topkapı Sarayı Müzesi ve Yıldız Sarayı Müzesi envanterlerine kayıtlı, aralarında III. Ahmet Çeşmesi Maketi, Gondol, Şahin Top Modeli, Hamidiye Camii Anahtarı, üzerinde padişah portrelerinin yer aldığı 32 adet fincan, Murassa Abanoz Baston ve Gemi Maketinin yanı sıra Gümüş Vazolar. Tuvalet Aynası ve Bakım Seti Çekmecesi gibi eserlerin de bulunduğu toplam 49 adet kültür varlığı yer almaktadır. Hafızalarda unutulmaz bir yer edinecek olan bu serginin hazırlanmasında emeği geçen Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Yıldız Sarayı ve Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlükleri ile Yıldız Sarayı Vakfı'na içtenlikle teşekkür ediyorum.

Ömer Çelik

Kültür ve Turizm Bakanı