Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi - İlhan Aksoy, Taner Aslan, Mustafa Turan

"1919 yılı Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Genel durum ve görünüş: Osmanlı Devleti'nin İçinde bulunduğu topluluk, Genel Savaşta yenilmiş, Osmanlı ordusu her yanda zedelenmiş, koşulları ağır bir ateşkes anlaşması İmzalanmış, Büyük Savaşın uzun yılları boyunca millet, yorgun ve yoksul bir durumda. Milleti ve ülkeyi Genel Savaşa sürükleyenler, kendi hayatlarının kaygısına düşerek yurttan kaçmışlar. Padişah ve Halife olan Vahdettin, soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini umduğu alçakça önlemler araştırmakta. Damat Ferit Paşa'nın başkanlığındaki hükümet, güçsüz, onursuz, korkak, yalnız Padişahın İsteklerine uymuş, onunla birlikte kendilerini koruyabilecek herhangi bir duruma boyun eğmiş" Nutuk'un başlangıcında yer alan bu İfadeler, Mustafa Kemal AtatÜrk'Ün Mütareke Devrinde Anadolu'yu sosyal ve siyasi anlamda tasvir eden İfadeleridir.

Gerçekten de bu dönemde Türk milletinin vatan tuttuğu coğrafya, emperyalist devletlerin İlgi ve İhtiras sahasını teşkil ediyordu. Nitekim I. Dünya Savaşı sonunda ülkenin hemen her yeri paylaşılmış, galip devletler, Anadolu'yu İşgale başlamışlardı. Böyle bir dönemde "Hürriyet ve istiklal benim karakterimdir. Bence bir millette şerefin, haysiyetin, namusun ve ın vücut ve beka bulabilmesi, mutlak o milletin hürriyet ve İstiklaline sahip olması de kaimdir...Ben yaşayabilmek İçin müstakil bir milletin evlâdı kalmalıyım. Bu sebeple millî istiklal bence bir hayat meselesidir'. diyen Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde yapılan Türk İstiklâl Savaşı, Türk milletinin bütün dünyaya haysiyetiyle, onuruyla yaşamak İstediğini göstermiştir.

Türk İstiklal Savaşından hemen sonra kazanılan askeri zaferlerin taçlandırılması Lozan Konferansında sağlanmış, cumhuriyet İlan edilerek mücadelenin ilk safhası tamamlanmıştır. Yakın tarihimizdeki bu temel kırılma noktasından hemen sonrasında İse Atatürk'ün önderliğinde çağdaş, medeni bir toplum, güçlü ve cam bağımsız bir devlet olmak için verilen yeni bir mücadeleye girişilmiştir. Cumhuriyetimizin İlanının 86. yılını yaşadığımız bu günlerde mevcut sıkıntılarımızı ve Türkiye'ye yönelik tehdit ve tehlikeleri çok iyi bilmek zorundayız. Bunun İçin de Millî Mücadeleyi gerektiren sebepler, Atatürk'ün mücadeleye hangi şartlarda ve nasıl başladığı, onun başarısının sırları, cumhuriyetin kuruluş felsefesi İyi bilinmelidir.